Safa Grup Yönetim Kurulu Başkanı Ali Özmen Safa’dan KKTC’deki inşaat sektörü için çarpıcı iddialarda bulundu.
FİYAT DA SATIŞ DA DÜŞECEK
London School of Economics’in de olduğu bir çok kurumun daveti üzerine ekonomik gidişat ve yatırım konusunda konferanslar veren Safa,KKTC’deki inşaat ve emlak sektörünün bu yıl sonuna kadar önemli bir krizle (Correction) karşılaşacağını iddia etti. Safa, “Emlak sektöründe 2023 çıkmadan önce fiyatlar düşecek, satışlar da düşecek. Bilhassa belli başlı bazı yerlerde bu etki ciddi derecede hissedilecek. Kıbrıs’ta kriz olacak. Bazı şirketler büyük çapta sarsılacak. Etkisi en az 12 ay sürecek…” dedi.
“EVLERİN YÜZDE 95’İ BİTMEDİ”
SAFA iddianın altını şöyle dolduruyor:
“Ekonominin temel prensibi vardır. Fiyatı talep ve arz belirler. Şu anda satılan evlerin yüzde 95’i henüz bitmemiştir. Önden bir peşinat ödersin. Daha sonra bir plan takvimine bu ödemeyi yaparsın. Yani evler bitmiş değildir, alıcının parasıyla finanse ediliyor. Burada üç çeşit yatırımcı vardır. Birinci kısımda olanlar aldıkları emlağı en sonunda kullanacak olanlardır.”
“SEKTÖRDE ÜÇ TÜR ALICI VAR”
Bu kesim inşaat bitene kadar parasını ödüyor. Sonunda da emlakı kullanıyor. İkincisi yatırımcı olanlar…. “Ben bunu alayım, üstüme geçsin, en sonunda kiralar, ya da satar kar ederim” diyor. Ama onlar da inşaatçının bütün parasını ödüyor. Üçüncü yatırımcılar ise spekülatörler… Krizi bu spekülatörler tetikleyecek. Onlar emlakı alıyor, depoziti veriyor, iki üç yıl planla, ödemeye başlıyor.
“SPEKÜLATÖRLER TETİKLEYECEK”
Ama spekülatörlerin sonuna kadar ödemeye ne niyeti vardır, ne kabiliyeti vardır, ne de parası vardır. O fiyatı yükseltip satmak için alıyor. Kuzey Kıbrıs’ta üç yıl öncesine kadar böyle spekülatörler yoktu. Alıcılar ilk iki kategorideydiler. Örnek olarak Esentepe’yi ele alalım. Esentepe’de iki üç yıl öncesinde alanlar Batı Avrupa’dan yüksek gelirliydi. Bunların yüzde 95’i birinci kategoride yani son kullanıcıydı.
“ESENTEPE’Yİ BEKLEYEN TEHLİKE”
Ama bugün bakacak olursak şu anda Esentepe’de alanların yüzde 65-70’i spekülatörlerdir. Bunlar Esentepe’de iddia ettiğim düşüşü yaratacaklar. Peki niçin düşüş olacak? Esentepe’de üç yıl önce 10-15 bin ev bittiyse, şu an en az 15 bin daha ev daha inşaat halindedir. 40 şantiye bölgede faaliyette bulunuyor. Bunların 15’i yeni şirketlerdir. Bunların yeterli Pazar araştırması yapmadığı ortadadır.
“2009’DA AĞIR BEDELLERİ OLMUŞTU”
Geçen defa da Esentepe’de böyle olmuştu. 2009’a kadar hala daha yeni inşaatçılar girmişti. Ama sonuçlarını ağır ödediler. Enflasyon nasıl bir memlekete girmiş kanserse spekülatörler de böyledir. Bunlar da sektöre büyük zarar veriyor. Bunlar önce suni bir talep yarattılar. Şimdi suni olarak arzı yükseltiyorlar.