ABD Temsilciler Meclisi, Başkan Joe Biden hakkında resmen görevden alma soruşturması açılması yönünde oy kullanarak, 2022’deki ara seçimlerde alt meclisin kontrolünü yeniden ele geçirmelerinden bu yana Cumhuriyetçi liderler tarafından vaat edilen bir süreci ileriye taşıdılar.
Herhangi bir kanıt ortaya konmamış olmasına rağmen Cumhuriyetçiler Biden ve ailesini Barack Obama döneminde başkan yardımcısı olarak görev yaptığı sırada kişisel çıkar sağlamakla suçluyor. Başkan oylamaya, rakiplerinin kendisine yalanlarla saldırdığını söyleyerek yanıt verdi ancak çarşamba günkü olaylar, bir başkan için nihai ceza olan azil ile sonuçlanabilecek bir süreci başlatmış oldu.
Oylama neden şimdi yapıldı?
Temsilciler Meclisi Cumhuriyetçileri Biden hakkındaki soruşturmayı üç ay önce gayrı resmi olarak başlattılar ancak çarşamba günkü oylama bunu resmileştiriyor. Cumhuriyetçiler soruşturmaya yetki verilmesiyle Beyaz Saray’ın işbirliğine zorlanacağını söylüyorlar. Kasım ayında Beyaz Saray’ın üst düzey bir avukatı soruşturmayı gayrimeşru olarak nitelendirmişti çünkü Meclis henüz bir oylamayla azil soruşturmasını resmileştirmemişti. Beyaz Saray, Meclis’te oylama yapılması gerektiğini gerekçe göstererek bilgi vermeye zorlama çabalarını geri çevirdi.
Soruşturma aynı zamanda Cumhuriyetçilere, Başkan’ın yolsuzluk yaptığına dair iddialarını vurgulamak için bir alan sağlayabilir. Biden, ABD tarihinde iki kez görevden alınan ilk başkan olan ve şu anda dört ceza davasına hazırlanan Donald Trump ile seçim rövanşına hazırlanıyor. Trump, Kongre’deki Cumhuriyetçi müttefiklerini Biden’ı görevden alma konusunda hızlı hareket etmeye zorladı.
Görevi kötüye kullandığına dair kanıt var mı?
Cumhuriyetçiler Başkan’ı ve ailesini Başkan Yardımcılığı döneminden çıkar sağlamakla suçluyor ve bu dönemde Ukrayna ve Çin’de iş girişimlerinde bulunan oğlu Hunter’a odaklanıyor. Kongre müfettişleri mahkeme celbi ile yaklaşık 40 bin sayfa banka kaydı ve kilit tanıkların onlarca saatlik ifadesini elde etti, ancak soruşturmalar etik soruları gündeme getirirken, Biden’ın mevcut veya önceki görevinde yolsuzluk yaptığına veya rüşvet kabul ettiğine dair herhangi bir kanıt ortaya çıkmadı.
Temmuz ayında, Hunter Biden’ın eski iş ortaklarından biri olan Devon Archer, kongre müfettişlerine Hunter’ın yabancı müşterilerine, babasına erişim sattığına dair yeminli ifade verdi. Archer, Hunter’ın müşterileri ve iş ortaklarını etkilemek için babasını nasıl hoparlöre aldığını anlattı, ancak Joe Biden’ın hiçbir zaman finansal anlaşmalarına doğrudan dahil olmadığını da belirtti. Cumhuriyetçiler ayrıca Biden’ın oğlunun iş anlaşmaları hakkında kamuoyuna yaptığı açıklamalarda birkaç yanlışa işaret ettiler. Örneğin, 2020 başkanlık kampanyası sırasında Biden, oğlunun Çin’deki ticari işlemlerden hiçbir zaman para kazanmadığını söyledi. Bu daha sonra Hunter Biden’ın kendisi tarafından yalanlandı.
Ancak Eylül ayındaki yüksek profilli azil duruşmasında ifade veren üç Cumhuriyetçi uzman tanık da Biden’ın herhangi bir suç faaliyeti hakkında ilk elden bilgi sahibi olmadıklarını kabul etti. Bu tanıklardan ikisi, komite tarafından şu ana kadar ortaya konan bilgilerin yolsuzluk anlamına gelmediğini de onayladı.
Bundan sonra ne olacak?
Aylar sürecek bir soruşturmaya yetki verilmesi, azil soruşturmasının 2024 yılına kadar uzamasını sağlayacak ve seçim yılının ortasında başkan için büyük bir baş ağrısı oluşturabilir. Kısa vadede, Temsilciler Meclisi’nin aldığı karar, soruşturmayı yürüten Cumhuriyetçilerin kontrolündeki üç Temsilciler Meclisi komitesine belge ve ifade isteme ve yargıçlara bu talepleri yerine getirme konusunda daha fazla yetki veriyor.
Komiteler görevden alma konusunda ilerlemeye karar verirse, Temsilciler Meclisi’nin tamamı oylama yapacak. Çoğunluk evet oyu verirse, Biden görevden alınacak. Senato daha sonra bir duruşma düzenleyecek ve başkanın görevden alınıp alınmayacağını oylayacak. Geçmişte üç başkan Temsilciler Meclisi tarafından görevden alınma kararı vermiş olsa da bugüne kadar hiçbir başkan gerçekten görevden alınmadı.
Biden görevden alınacak mı?
ABD siyasi tarihi Biden için işlerin pek de iyiye gitmediğini gösteriyor. Soruşturmaya uğrayan dört başkandan üçü olan Andrew Johnson, Bill Clinton ve Donald Trump’ın görevden alınmasına karar verildi. Dördüncüsü olan Richard Nixon kınama cezasından ancak oylama yapılmadan önce istifa ederek kurtuldu. Ancak Cumhuriyetçilerin Temsilciler Meclisi’ndeki azınlık çoğunluğu, durum oylamaya geldiği sırada sadece birkaç oy kaybetmeyi göze alabilecekleri anlamına geliyor.
Meclis’teki tüm Cumhuriyetçilerin soruşturmanın resmen açılması yönünde oy kullanmasına rağmen, özellikle siyasi olarak bölünmüş bölgelerden gelen bazı Cumhuriyetçiler, önemli bir siyasi maliyetten korkarak tam bir suçlamayı desteklemekte tereddüt ettiler. Cumhuriyetçi Dusty Johnson, “Eğer elimizde makbuzlar yoksa, bu durum Meclis’in uzun vadede yapacaklarını kısıtlamalı” diye konuştu. Bir başka Cumhuriyetçi Ken Buck, partisinin intikam suçlamaları yaptığını söylerken, bir diğeri Biden’ın muhtemelen azledilebilir bir suç işlemediğini söyledi.
Amerikan halkının Başkan’ın görevden alınmasına yönelik herhangi bir girişimi destekleyip desteklemeyeceği de kesin değil. CNN’in Ekim ayında yaptığı bir anket Amerikalıların yüzde 57’sinin Biden’ın görevden alınmaması gerektiğini düşündüğünü gösterdi. Washington Post’a göre bu oran, Trump’ın iki kez azledilmesine yönelik tutumlar konusunda yapılan benzer anketlerden 10 ila 14 puan daha yüksek. Temsilciler Meclisi Biden’ın azledilmesi yönünde oy kullansa bile görevden alınması pek olası değil. Bunun gerçekleşmesi için altmış senatörün de bu yönde oy kullanması gerekecek ve Senato’nun kontrolü Demokratlarda olduğu için bu sonuç neredeyse imkansız olacaktır.